balkan savasalri
BALKAN SAVAŞLARII. Balkan Savaşı
8 Ekim 1912 - 30 Mayıs 1913 tarihleri arasında Bulgaristan, Sırbistan, Yunanistan ve Karadağ’dan oluşan Balkan Devletleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanlardaki topraklarının bir bölümünü ele geçirdi. Arnavutluk ise bağımsız oldu..
Osmanlı'nın savaşı kaybetmesine etki eden faktörleri şöyle sıralyabiliriz:
Trablusgarp Savaşı,
İttihat ve Terakki cemiyetinin orduyu ele geçirmek için tecrübeli ve bölgeyi iyi tanıyan askerleri emekliye sevketmesi,
Bölgede bulunan askerlerin bir kısmının (200 tabur (75,000 asker)) terhis ettirilmesi,
Ordunun teçhizatının iyi durumda bulunmasına rağmen birliklerin sabotaj ve baskınlara açık ileri mevkilerde mevzilendirilmesi,
Sırbistan'ın Almanya'dan satın aldığı silahların Selanik Limanı üzerinden aktarılmasına ilginç bir biçimde müsade edilmesi ve dolayısıyla Balkan devletlerinin silahlanması hususunda endişe duyulmaması,
Askerlikle siyasetin, iç içe girmesi sonucu İttihat ve Terakki Fırkası ile Hürriyet ve İtilaf Fırkası mensubu askerlerin sırf siyasi görüş farklılıkları sebebiyle birbirine yardım etmemesi.
Balkan savaşları sonucunda;
Osmanlı Devleti büyük miktarlarda asker ve mühimmat kaybına uğradı,
Savaş, çok sayıda müslümanın katline ve göçüne yol açtı. Balkanlardaki nüfus dağılımı büyük oranda değişti.
Ordu tecrübesiz ve mesuliyet duygusundan uzak subaylarca yönetildiğinden Doğu ve Batı olma k üzere iki cephede savaşan Osmanlı Ordusunun ilk önce Doğu cephesi Bulgarlar tarafından etkisiz hale getirilmiştir. Batı cephesiyle irtibatı kesilen Osmanlı Ordusu, Sırp ve Yunanlılara karşı fazla direnç gösterememiştir.
Bu süreçte Arnavutlar Osmanlılara destek vermemiştir.
İttihatçıların beceriksizliği nedeniyle Trakya Türkleri ancak 45,000 dolayında bir seferberlik çıkarabilmiştir.
Bu savaş sonucunda Osmanlı İmparatorluğu bir kısım topraklarını kaybetti.
Bulgaristan güçleri, Çatalca'ya kadar ilerlediler. Sırbistan, Karadağ ve Yunanistan kuvvetleri, Makedonya'yı işgal ettiler. Diğer Balkan ülkelerini tehdit olarak gören Arnavutluk,
bağımsızlığını ilan etti. Yunanistan, Gökçeada (İmroz) ve Bozcaada haricindeki Ege Adaları'nı işgal etti.
1913 yılı Mayıs ayında Londra'da imzalanan antlaşma sonucunda savaş son buldu.. Londra Antlaşması'nın hükümlerine göz attığımızda ise şu sonuçları görmekteyiz.
Arnavutluk bağımsızlığını elde etmiştir.
Girit Adası Yunanistan'a verildi.
Osmanlı Devleti'nin Trakya sınırı Edirne ve Kırklareli illerini kapsamayacak şekilde Midye-Enez hattı olmuştur.
II. Balkan Savaşı
Bulgaristan'ın daha fazla toprak almasına tahammül edemeyen Yunanistan, Karadağ, Sırbistan ve I. Balkan Savaşı'na iştirak etmeyen Romanya devletleri birleşerek, Bulgaristan'a karşı harp ilan ettiler. Bulgarlar üst üste aldıkları yenilgiler sonucu Doğu Trakya'daki birliklerini batıya kaydırdılar. Bunu fırsat bilen Osmanlı Kuvvetleri, Midye-Enez sınırını geçerek, Edirne ve Kırklareli'ni geri aldı.
II. Balkan Savaşı ve Osmanlı Devleti'nin Yaptığı Anlaşmalar
Bu antlaşmayı takiben Osmanlı Devleti Bulgaristan ile 1913 yılında İstanbul Antlaşması'nı yaptı. Kırklareli ve Dimetoka, Osmanlı Devleti'ne geri verildi. Batı Trakya ve Dedeağaç, Bulgaristan'da kaldı.
Osmanlı Devleti Yunanistan'la ise Atina Antlaşması'nı yaptı. Girit ve Ege Adaları, Yunanistan'da kaldı. Yunanistan'da kalan Türklerin durumu da gözden geçirildi. Osmanlı Devleti'yle Sırbistan ve Karadağ'ın sınırı kalmadığı için herhangi bir antlaşma yapılmadı.
Osmanlı Devleti, Sırbistan ile de farklı maddeler içeren bir İstanbul Antlaşması imzalamıştır.
Yapılan bu anlaşmalarda Balkan devletlerinin sınırları içinde kalan Türklerin durumuna ilişkin hükümler içermekte, Balkanlardaki Türk halkının din ve mezhep özgürlüğü, Türkçe öğretim yapan okulların açılması gibi hususlara yer verilmektedir.
Elçiler Konferansı
İtalya ile Yunanistan'ın işgaline maruz kalmış ancak hukuken Osmanlı Devletine ait olan Ege Adaları ile alakalı olarak bu anlaşmalarda herhangi bir hüküm yoktur. Bu mesele ile Londra'da toplanmış bulunan "Elçiler Konferansı" ilgileniyordu. Konferans 1914 yılı Şubat ayında Meis adası dışında İtalya'nın işgal ettiği adaların İtalya'ya, İmroz ve Bozcaada haricindeYunanistan'ın işgal ettiği adaların ise Yunanistan'a bırakılması kararı verildi. Ancak alınan bu kararların geçerlilik kazanabilmesi için bu devletlerin Osmanlı ile ayrı ayrı Antlaşma yapması konferansda belirtilmiştir. Bu antlaşmalar yapılamadan I. Dünya Savaşı patlak vermiştir.
Balkan Savaşları sonucunda:
Osmanlı son dönemde yitirdiği toprakların bir kısmını geri almış,
Yunanistan Karadeniz kıyılarına kadar ulaşmış,
Balkan Savaşı sonrasında Osmanlı Devleti yeni kurulan devletler tarafında büyük bir yenilgiye uğratılmış,
Meriç Nehri'nin batısındaki tüm topraklarını kaybetmiş,
Ege Adaları'nın kaderini de büyük devletlerin eline bırakmıştır.
Kaynak: www.bizdenbak.tr.gg